Küresel ısınma ve iklim değişikliği, dünyanın birçok bölgesi aşırı sıcak hava dalgalarının, ölümcül sellerin etkisinde. Kimi bölgelerde sellerden kimi bölgelerde de aşırı sıcaktan ölümler medyada geliyor. Temmuz başından bu yana Türkiye’nin de arasında olduğu birçok Avrupa ülkesinde, aşırı sıcak hava etkisini sürdürüyor. Avrupalıların Dante’nin Cehennem eserinden esinlenerek “Kerberos (3 başlı köpek)” adı verdiği şiddetli bir sıcak hava dalgası henüz sona ermemişken uzmanlar daha şiddetli bir sıcak hava dalgasının yolda olduğunu duyurdu. Yeni sıcaklık rekoru getirecek yeni hava dalgasına ise Yunan mitolojisinde ölüleri kayıkla ruhlar alemine götüren “Kharoon” adı verildi
İki hafta sürecek
Birleşmiş Milletler Dünya Meteoroloji Örgütü, 41 santigrat derecenin üzerine çıkan hava sıcaklığının gelecek 2 hafta boyunca Akdeniz bölgesinde, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da birçok yerde ve Türkiye’de etkisinin sürmesinin tahmin edildiği belirtti. Dünya Meteoroloji Örgütü Başkanı Petteri Taalas, aşırı hava sıcaklığının artık yeni bir normal hale geldiğini belirtti. Örgüt ayrıca dünyanın yaşadığı aşırı sıcakların iklim değişikliğiyle mücadelenin önemini bir kez daha ortaya koyduğunu açıkladı.
Avrupa’da aşırı sıcakların kavurduğu ülkelerin başında gelen İtalya’da Roma, Bologna ve Floransa’nın da arasında olduğu 16 şehir için kırmızı alarm verildi. İtalyan meteorolog ve iklim uzmanı Giulio Betti, BBC’ye açıklamasında “Sıcaklıklar 19-23 Temmuz tarihleri arasında sadece İtalya’da değil, Yunanistan, Türkiye ve Balkanlar’da da zirveye ulaşacak. Bu bölgelerde yerel sıcaklık rekorları kırılacak” öngörüsüyle sıcaklığın pik yapacağı yeni bir tarih verdi. İtalyan basınına göre, sıcak hava dalgasında Sardunya’da 48 derece sıcaklığın görülmesi bekleniyor. Ağustos 2021’de Sicilya’da kaydedilen 48.6 derecelik Avrupa sıcaklık rekoru kırılmıştı.
Sıcak çarpması daha tehlikeli
Türkiye’yi etkisi altına alan sıcak hava dalgası, uyumayı da güçleştirdi. Sıcak ve nemli havalarda uyku problemleri artırdığını belirten uzmanlar, güneş ve sıcak çarpmasının farklı şeyler olduğunu belirterek, uyardı. Acıbadem Hastanesi Göğüs Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Hacer Kuzu Okur, sıcak çarpmasının güneş çarpmasından farklı olduğunu belirterek, “Sıcak çarpması sağlık açısından daha tehlikeli. Sıcak çarpmasına karşı özellikle kapalı alanlarda sıcak ortamlara dikkat edilmeli. Açık havada da direk güneşe maruz kalınmamalı. Bol bol sıvı tüketilmeli” dedi. Okur, bu havalarda kaliteli uyku için mutlaka karanlık ve serin bir oda hazırlanması gerektiğin vurguladı. Klima yoksa vantilatör yardımıyla odanın ısısının düşürülmesini öneren Okur, “Yatmadan önce ılık duş almak terlerin atımını sağlar. Gündüz bol miktarda su içerek akşam daha erken saatte hafif yemek tercih edilmeli. Pijamalar, çarşaf ve yastıkların pamuklu olması önemli. Gece çok terleyenlerin örtüleri ince olmalı” önerisinde bulundu.
Rahat uyku için
Araştırmalar ve uzmanlar aşırı sıcaklarda sağlıklı uyku kalitesi için önerilerini şu şekilde sıralıyor:
Uyunacak ortam havalandırılmalı ve serinletilmeli.
Güneşe maruz kalınıyorsa perdeler örtülü olmalı.
Klimanın ve serinletici aletlerin etkisinden yararlanılmalı
Vücudu tam destekleyen ergonomik yataklarda yatılmalı.
Akşam yüksek proteinli yemeklerin yerine hafif gıdalar seçilmeli.
Yatmadan en az 3-4 saat önce yeme içme kesilmeli.
Akşam ağır egzersizden kaçınılmalı.
Kafeinli ve alkollü içeceklerden uzak durulmalı.
‘Deniz kenarından kesinlikle uzak durun’
Aleyna Sevim İSTANBUL – CNN TÜRK Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen, Ege ve Akdeniz’de aşırı sıcaklar devam edeceğini belirterek, “İstanbul, Marmara ortalamalara geri döndü. Pazar, pazartesi ve salı günü 30-31 derece civarında ama çarşambadan itibaren tekrar sıcaklıklar yükselecek. Çarşambadan sonra Marmara bölgesi için 2’nci sıcak hava dalgası gelecek. 34-35 derecelere kadar çıkacak.
Temmuz ayının ortalaması da öyle zaten. İki-3 gün bu şekilde gidecek ama Ege ve Akdeniz’de aşırı sıcaklar devam ediyor” dedi.
Kıyılara dikkat
Deniz kenarlarında güneş çarpmalarının daha etkili olduğunu da dile getiren Prof. Dr. Şen, “Deniz kenarlarında nem fazladır. Bu yüzden buralarda güneş çarpmaları daha etkili olur. Vücut 36.5-37 derece sıcaklığını korumakla meşgul. Dış hava sıcaklığı yükselince vücut 37 dereceyi korumak için çaba gösteriyor ve terleyerek enerjiyi dışarı atıyor. Deniz kenarındakiler ‘Bize bir şey olmaz’ demesinler. Güneş çarpması çok tehlikeli bir şey. Baş ağrısı, bulantı ve dengesiz hareketlerle başlar. Çoğu hadisede geri dönüş olmayabilir. Çok dikkat etmek lazım” dedi.