Türk astronot Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki (ISS) deneylerini sürdürüyor.
Mikro yerçekiminde kurşunsuz lehimleme yaptı
Gezeravcı, 13 deneyin 11’incisi olan Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması olan “MİYOKA”yı deneyini yaptı.
TÜBİTAK UZAY’dan Hakan Asan’ın proje yöneticisi olduğu mikro yerçekimi ortamında gerçekleştirilecek kurşunsuz lehimleme deneyi ile Gezeravcı, ISS’te elektronik kart üzerine kurşunsuz bileşen montajını gerçekleştirmesi amaçlandı.
Böylece, uzay görevi sonrası dünyaya getirilecek elektronik kartlar TÜBİTAK UZAY tarafından ayrıntılı incelemeye tabi tutularak mikro yerçekiminin kurşunsuz lehimleme sürecine etkileri bilim dünyasının kullanımına sunulmak üzere raporlanacak.
Deneyle, yeni uzay yaklaşımına dair uygulamalar gerçekleştirilecek. Uzay ve savunma sanayine kurşunsuz lehimleme konusunda kritik bilgiler sağlanacak. Saf kalay üzerinde kalay saçaklanması araştırması yapılacak. Mikro yerçekimi ortamında üretim süreçlerine tarihçe kazandırılacak.
Bugüne kadar 10 deney hayata geçirdi
Gezeravcı, ISS’ye ulaştığı günden bu yana deneyleri hayata geçirmeye devam ediyor.
Astronot Gezeravcı, Türkiye’nin uzay, havacılık ve savunma sanayisi için yeni nesil malzeme geliştirme kabiliyeti kazanmasında önemli katkı sunması beklenen Uzay İçin Yeni Nesil Alaşımlar (UYNA) deneyine başladı.
Yer çekimsiz ortamdan etkilenen henüz işlevi keşfedilememiş genler ve bunların bağışıklık sistemiyle ilişkisini araştıran “MESSAGE” deneyi hayata geçirildi.
Muş Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin önerisi olan ve öğretmenleri Birsen Geçer’in proje yöneticisi olduğu Propolisin Antibakteriyel Etkisi (PRANET) deneyini de yapan Gezeravcı, TÜBİTAK MAM’dan Prof. Dr. İskender Gökalp ile Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Bakan Yardımcısı Ahmet Yozgatlıgil’in proje yöneticisi olduğu uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesini amaçlayan “gMetal” deneyine de yaptı.
Gezeravcı ayrıca, Tuz Gölü’nde yetişen endemik Schrenkiella Parvula isimli halofit bitkinin uzay ortamına karşı verdiği fizyolojik ve moleküler tepkileri araştıran “EXTREMOPHYTE” deneyini sürdürüyor.
Gelecekte uzayda yaşayacak yüksek sayıda insanın ihtiyaç duyacağı besinlerin sağlanması ve kapalı yaşam ortamlarındaki çevresel kontrollere destek vermesi için yeni bitkiler geliştirmeye yönelik ilk adım olan “CRISPR-GEM” ve mikroalg türlerinin uzayda yaşam destek sistemlerinde kullanılmalarının mümkün olup olmadığının araştırıldığı “UzMAn” deneylerine de devam ediliyor.
Gezeravcı, uzay ortamında alglerin, karbondioksitten oksijen rejenerasyonu, ek gıda temini, su iyileştirme, yaşam destek alanlarında kullanılmasını araştıran “ALGALSPACE” ve uzayda yaşamaya karşı oluşan hayati tepkimelerin “vokal kord” kaynaklı değişimlerle tespiti ve düşük yer çekimsizliğin sebep olduğu rahatsızlıkların ses frekanslarıyla tanımlanmasını sağlayacak “VOKALKORD” deneylerini de sürdürüyor.
“OKSİJEN SATURASYONU” deneyiyle de yapay zeka desteğiyle verilen havanın oksijen seviyesi hesaplanarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıkların tanımlanması hedefleniyor.