Ayrıyeten plastik saati tutturmak için kullanılan demir çerçeve, tarihi taşları da çatlatmış.
Antalya’nın en kıymetli sembollerinden, Helenistik periyoda tarihlenen burçlar üzerinde yer alan, kule kısmı Bizans periyodunda yapılan ve 1900’lü yılların başında 2’nci Abdülhamid periyodunda saat kulesi olarak inşa edilen yapıda, şubat ayında başlayan onarım çalışmaları devam ediyor. Kuledeki onarım ve hafriyat çalışmaları, Vakıflar Bölge Müdürlüğü ve Antalya Müzesi kontrolünde, Antalya Bilim Üniversitesi’nden Doç. Dr. Esin Kuleli’nin hazırladığı proje kapsamında Antalya Kültür ve Tabiat Varlıkları Müdafaa Konseyi’nin onayıyla yürütülüyor.
8 METRE BETONLA DOLDURULMUŞ
Harabeyi andıran kule içinde evvelki yıllarda yerden 8 metre yüksekliğe kadar betonla doldurulan alandaki hafriyat çalışmalarında, yaklaşık 1 metre derinde, biri saat düzeneğinin çalışması oburu kulenin en üst kısmındaki çanın her saat başı çalmasını sağlayan 40’ar kiloluk iki kurşun kesim bulunmuştu. Ayrıyeten kuledeki kampana ve öteki modüller da konservasyon için Antalya Müze Müdürlüğü’ne teslim edildi.
[Restorasyon sırasında ortaya çıktı! Tarihi Saat Kulesi’nin özgün saatini çalıp plastiğini takmışlar]
ORJİNAL SAATLER YOK, 1988 YILINDA ÇALINMIŞ OLABİLİR
Onarımda, 22 metre yüksekliği bulunan kulenin dört bir tarafındaki saatlerin ise yepyeni olmadığı ortaya çıktı. Orjinal saatlerin 1988 yılında çalınmış olabileceği değerlendirilirken, o periyot yerine takılan saatlerin de plastik olduğu belirlendi. Ayrıyeten plastik saati tarihi taşlara tutturmak için kullanılan demir çerçevelerin de yıllar içerisinde yükleriyle tarihi taşları çatlattığı tespit edildi. Kuledeki hem demir çerçeveler hem de yepyeni olmayan plastik saatler sökülerek, kaldırıldı.
ÖZGÜNÜNE UYGUN YENİLENECEK
Saat Kulesi’nde en son tamiri 1985’te yapan ve alanında Türkiye’de nadir isimlerden biri olarak bedellendirilen Recep Gürgen (75) ile temasa geçilerek, 1900’lü yıllardaki yepyeni saate uygun, hem de her saat başı ses çıkaracak biçimde yine imaline yönelik çalışma başlatıldı. Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Ünite Müdürü Cemil Karabayram, kulenin ismini aldığı saatin sökümü sırasında orjinal olmadığının tespit edildiğini açıkladı. Karabayram, “Sayın valimizin derhal talimat vermesi üzerine saatin 2’nci Abdülhamid periyodunda yapılan özgününe uygun formda tekrar yapılmasına yönelik çalışmalar başladı” dedi.
ARŞİVLER İNCELENECEK
Kuleden çıkarılan plastik kesimler ve taşlara ziyan veren demir çerçevelerin tutanakla kaldırıldığını kaydeden Karabayram, “Taş üzerine direkt giydirilen metal nedeniyle taşlar 40-50 yıl dezenformasyona natürel kalmış ve çatlaklar oluşmuş. Nasıl çalınmış olabileceğine ait kurumsal bir araştırma gerekiyor. Muhafaza bölge konseyleri ve Saat Kulesi 2019 yılına kadar mülkiyeti belediyede olduğu için belediye arşivlerinin incelenmesi gerekiyor” diye konuştu.
“85’TE GELDİĞİM VAKİT ESKİ MAKİNESİ VARDI”
Antalya Saat Kulesi’nde en son 1985 yılında bir tamire geldiğini anlatan Recep Gürgen ise, “Geldiğim vakit orada eski makinesi vardı, etkin değildi. Daha evvelden elektroniğe çevrilmişti. Üstündeki makineler Fransız malıydı. Onarım ve bakımını yaptım, kadranı yenilemedim. Şu anda görüldüğü üzere binanın cephesinde bir çerçeve yoktu. En son yapılan saatler maalesef getirilip oturtulmuş, yani bu çok makûs bir şey ve büsbütün kalkması lazım. O makinelerin önünde cam da olmaması gerekir. Özgün makineler nereye gitti bilmiyorum. Hatta o periyot, ‘Bunu tamir edeyim, en azından koruma edin’ demiştim ısrarla ve bir daha da uzun yıllar benimle irtibata geçen olmamıştı” dedi.
“MAALESEF BİRÇOK SAAT KULESİ BU ŞEKİLDE”
Kendisinin tamiratı sonrasında kulenin birkaç kere daha süreç görmüş olabileceğini kaydeden Gürgen, “Nasıl oluyor da bu türlü bir şey yapılıp oraya konuluyor. İstenmesi halinde oraya mekanik bir makine yapılır ve çalar hale getirilir ama bir insanın denetiminde olması lazım. Bir adım ilerisi tekrar mekanik sistem haline getirilir ve insan olmadan da kendi kendine çalar hale getirilebilir. İzmit’teki saati de kendi kendine çalar hale getirmiştim. En son Galataport saat kulesini yaptım. Onun da makinesi kaybolmuş ve mekanik makine yaptım. Maalesef birçok saat kulesi bu biçimde, bu acı bir durum. Özgün haline uygun tekrar yapılması, bulunduğu bölgeye güzel bir seda verir. Antalya Valisi Ersin Yazıcı’ya bu mevzuya sahip çıktığı için teşekkür ederim” diye konuştu.