Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yapılan yeni bir basın açıklamasında artık insan tüketimi için yapay et üretimini onaylandığı bildirildi. Verilen izin, UPSIDE Foods, eski adıyla Memphis Meats ile yapılan istişare, ürün güvenliği testleri ve araştırmalardan sonra yürürlüğe alındı. Ancak belirtmek gerekiyor bu onay tam anlamıyla ürünü satmak için bir onay değil. Berkeley, California merkezli UPSIDE Foods, 2015 yılında kuruldu ve laboratuvarda yetiştirilen tavuk eti üretmek için hücre kültürü kullanmak üzerinde bir süredir çalışmalar yürütüyor. UPSIDE Foods dışında, pazardaki hayvan eti talebini kesmeden karşılamak için bu yaklaşımı benimseyen çok sayıda şirket bulunuyor.
Yapay et nasıl üretiliyor?
Laboratuvar ortamında et üretebilmek için hayvan hücreleri hayvanları öldürmeden izole ediliyor ve uzun süreli depolama için donduruluyor. Bu hücreler daha sonra biyoreaktörler olarak adlandırılan çelik tanklara aktarılıyor ve hücrelerin ihtiyaç duyduğu büyüme için gerekli olan besinler, koşullar sağlanıyor. Hücreler belirli bir olgunluğa ulaştıklarında ve şekillendiklerinde tüketim için hasat edilerek normal et halini alıyorlar. Bitki bileşenlerinden elde edilen ve gerçek et gibi görünmesi için yapılan bitki bazlı etlerin aksine bu kültürlü et, yüzde 100 hayvan temelli oluyor ve herhangi bir hayvanın zarar görmemesi sağlanıyor.
Bu alandaki çeşitli girişimler ürünlerini ve süreçlerini test etmek için küçük ölçekli tesislerde faaliyetlerini sürdürüyordu. Bu tür tesisler aynı zamanda FDA gibi düzenleyici kurumlara da “güvenlik” ve “uygunluk” gibi gereksinimlerin karşılandığının da birer göstergesi.
Tam onay için ne gerekiyor?
FDA’nın basın bülteninde de belirtildiği gibi ürün yalnızca UPSIDE Food’s için onaylanmış durumda. Dolayısıyla diğer firmaların laboratuvarda yapay et üretimini ve satışı için kapsamlı bir onay anlamına gelmiyor. Ancak FDA’nın bu hamlesi diğer firmalara da kurum ile iletişime geçmek adına teşvik sağlıyor.
Elbette sadece FDA’nın onayı yapay et üretimi için yeterli değil. Şirketlerin diğer ABD düzenleyici kurumlarından da onay alması ve denetimlerinden geçmesi gerekiyor. Öte yandan bu gibi detaylar kararın dönüm noktası niteliğinde olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Bununla birlikte üretilmiş etlerin tabaklarımıza gelmesine ise halen daha yıllar var. Şimdilik laboratuvarda et yetiştirmek oldukça maliyetli bir iş. UPSIDE Foods CEO’su Uma Valenti’ye göre yetiştirilen et endüstrisi emekleme aşamasında ve erişilebilir olmasına yaklaşık 15 yıl daha var.