Dünyanın son yıllarda yaşadığı iki temel sorun var: Yüksek karbon salınımı ve ona bağlı iklim krizi. Alınan çeşitli önlem, atılan onlarca adımdan sonra yavaş yavaş düzelme belirtileri gözleniyor ancak verilen hasarın geriye dönmesi elbette uzun yıllar alacak. Şirketler ve ülkeler, enerji gereksinimlerini fosil yakıtlardan uzaklaştırırken görünen o ki bankalar fosil yakıt şirketlerine trilyonlarca dolar finans sağlıyor. Bankalar, ‘fosil’ enerji şirketlerine 4,6 trilyon dolar verdi
Elbette bankacılık ile etiksel konulan hiçbir alakası yoktur. Tıpkı şirketlerde olduğu gibi bankalar da karlarını maksimize etmek isterler. Bankalar kredi verir, verilen kredinin faiziyle kar elde eder ve daha çok kredi verir. Ancak verilen bu krediler görünüşe göre tüm dünyayı olumsuz şekilde etkiliyor. Banking On Climate Chaos’un raporuna göre dünya bankacılık endüstrisi, Paris İklim Anlaşmasının 2015’te Paris’te kabul edilmesinden bu yana geçen 6 yılda fosil yakıt endüstrisine 4,6 trilyon dolar finansman sağladı. En fazla finansman sağlayan bankalar ise JPMorgan Chase, Citi Bank, Wells Fargo, Bank of America ve RBC oldu. Bankalar, fosil yakıta karşı anlamlı politikası yok
Uluslararası Enerji Ajansı’nın 2050 için net sıfır karbon emisyonu hedefinin ardından, Raporda ele alınan 60 bankadan 44’ü “yeni petrol ve gaz sahası olmaması” hedefini kabul etti. Ancak, bu bankaların birçoğu petrol ve gaz şirketlerine fon sağlamaya devam ediyor. Rapora göre, tespit edilen 44 bankadan 27’sinin fosil yakıt endüstrisinin karşı anlamlı bir politikası hâlâ yok. Hatta bu finansal kurumlar zaman zaman “ateşe benzin dökmekle” itham edildi.
Reclaim Finance tarafından derlenen verilere göre Glasgow Financial Alliance for Net Zero’yu (GFANZ) oluşturan yedi sektörel ittifakın önde gelen bankaları, varlık sahipleri ve yöneticileri, kömür, petrol ve fosil gaz endüstrilerinin genişlemesine yüz milyarlarca dolar akıtmaya devam ediyor. Reclaim Finance’in kurucusu ve yönetici direktörü Lucie Pinson, “Karbon nötr olma konusundaki yüksek profilli taahhütlerine rağmen, fosil yakıt geliştiricilerini herhangi bir kısıtlama olmaksızın desteklemeye devam eden [GFANZ’de yer alan] çoğu banka ve yatırımcı için işler her zamanki gibi” dedi. Pinson’a göre karbon nötr hedefleri için birleşen ancak tam tersine faaliyetler yürüten bu finansal kaynaklar gerçekten iklim için hareket edenlere de büyük zararlar veriyor. Karbon nötr için birleşen finans şirketleri bu konuda pek başarılı değil
GFANZ’a dahil olan en büyük bankalardan birisi olan HSBC, geçtiğimiz ay petrol ve gaz finansmanına kısıtlamalar getirdi. Ancak bu ittifaka 2021’de katılmasına rağmen fosil yakıt şirketlerine 12 milyar dolar değerine finansman sağladı. HSBC sözcüsüne göre karbondan arınmak için halen daha düzenli olarak petrol ve gaz sahalarına yatırımlar yapılması gerekiyor.
Sonuç olarak bakıldığında en azından yakın gelecekte fosil yakıtlara olan yatırımların azalmayacağını görüyoruz. 2030 yılına kadar fosil yakıtlara yatırım yapılması öngörülüyor. Bununla birlikte GFANZ, 2030’a kadar yenilenebilir enerjiye yapılan yatırımın fosil yakıtlara yapılan yatırımın dört katı olacağını söylüyor.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, “Artık hiçbir şey fosil yakıtların genişlemesi tehlikesinden daha açık veya mevcut olamaz.” diyor fakat insanların seçtiği ekonomik sistemler bu tür tehlikeleri hesaba katmaz. Dolayısıyla fosil yakıtlar için kapsamlı yasal düzenlemeler olmazsa bu endüstri beslenmeye devam edecek gibi görünüyor.