EKONOMİ SERVİSİ – Merkezi yönetim bütçesinin hazırlanma sürecini başlatan OVP’de makro politikalar, ilkeler, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükler, gelecek 3 yıla ilişkin gelir gider tahminleri, bütçe dengesi, borçlanma durumu, kamu idarelerinin ödenek teklif tavanları yer alıyor.
Temel ekonomik büyüklüklerin bu yıl sonuna ilişkin gerçekleşme tahminlerine de yer verilen OVP’de Temmuz 2022 itibariyle yüzde 79 olan enflasyonun yıl sonunda yüzde 65’e ineceği öngörüldü. OVP’ye göre, enflasyonun 2023 sonunda yüzde 24.9, 2024 sonunda yüzde 13.8 ve 2025 sonunda da yüzde 9.9 olması hedefleniyor.
Büyüme tahmini yüzde 5
OVP’de, ikinci çeyrekte yüzde 7.6 büyüyen Türkiye ekonomisinin bu yılı yüzde 5’lik büyümeyle kapatacağı tahmin edildi. 2023 için yüzde 5, 2024 ve 2025 için ise yüzde 5.5’lik büyüme hedefleri konuldu. OVP’ye göre, bu yılı 808 milyar dolarlık büyüklükle kapatacağı tahmin edilen Türkiye ekonomisi 2025 sonunda 1 trilyon dolarlık büyüklüğü aşacak. OVP’de geçen yıl 9 bin 592 dolar olan kişi başına gelirin bu yıl 9 bin 485 dolara düşeceği tahmin edildi. Kişi başına gelirin 2023’te 10 bin 71 dolar, 2024’te 10 bin 931 dolar, 2025’te ise 12 bin 91 dolar olması hedefleniyor.
İşsizlik 2023’te yüzde 10.4
OVP’de bu yıl Türkiye nüfusunun 85 milyon 142 bin kişi olacağı tahmin edildi. Bu yıl 30 milyon 655 bin olan istihdam sayısının OVP dönemi boyunca her yıl yaklaşık birer milyon kişi artması hedeflendi.
Bu hedef doğrultusunda bu yıl yüzde 47.4 olarak tahmin edilen istihdam oranının OVP dönemi sonunda yüzde 49.5’e yükselmesi öngörüldü.
Geçen yıl yüzde 12 olan işsizlik oranının ise bu yıl yüzde 10.8’e, 2023’te yüzde 10.4’e, 2024’te yüzde 9.9’a, 2025’te yüzde 9.6’ya ineceği tahmin edildi.
İhracat çıtası yükseldi
Daha önce bu yıl için 250 milyar dolar olarak konulan ihracat hedefi OVP’de güncellendi ve yılın 255 milyar dolarlık ihracatla kapatılacağı tahmin edildi. OVP dönemi boyunca ihracat hedefleri şöyle sıralandı: 2023’te 265 milyar dolar, 2024’te 285 milyar dolar, 2025’te 305 milyar dolar. İthalatın ise bu yıl 360 milyar dolar olacağı, bunun 103.5 milyar dolarının enerjiden kaynaklanacağı tahmin edildi. Enerji faturasının 2023’te 85 milyar dolara, 2024’te 76.3 milyar dolara, 2025’te de 70.9 milyar dolara ineceği öngörüldü. Buna bağlı olarak da bu yıl 105 milyar dolar olacağı tahmin edilen dış ticaret açığı için 2023’te 80 milyar dolar, 2024’te 78 milyar dolar, 2025’te de 79 milyar dolar hedef konuldu.
Turizm geliri hızlı artacak
Bu yıl turizmden 34 milyar dolarlık gelir tahmini yapılan OVP dönemi boyunca turizm gelir hedefleri şöyle:
2023’te 45 milyar dolar, 2024’te 55 milyar dolar ve 2025’te 62 milyar dolar. Geçen yıl sonunda 13.6 milyar dolar olan cari açığın bu yıl sonunda 47.3 milyar dolara çıkacağı tahmin edildi. Cari açık hedefi ise 2023’te 22 milyar, 2024’te 13.7 milyar, 2025’te 10 milyar dolar.
Bütçe dengesinde iyileşme
OVP’de kamu kesimi genel dengesine (KKGD) ilişkin öngörüler de yer aldı. Geçen yıl 183.9 milyar lira açık veren KKGD’nin bu yılki açığı 861.9 milyar lira olarak tahmin edildi. Merkezi yönetim bütçe açığının ise geçen yılki 201.5 milyar liralık seviyesinin bu yıl 461.2 milyar liraya çıkacağı öngörüldü. OVP’de merkezi yönetim bütçe dengesinin 2023’te 659.4 milyar lira, 2024’te 582.7 milyar lira, 2025’te de 409 milyar lira açık yönünde olacağı planlandı.
Vergilerde yüksek artış tahmini
Geçen yıl 1.1 trilyon lira olan vergi gelirlerinin bu yıl 2 trilyon 299 milyar lira, 2023’te 3.2, 2024’te 4, 2025’te 4 trilyon 780.7 milyar liraya yükseleceği öngörüldü..
Kurumların ödenek teklifi
Kamu idarelerinin ödenek tavanlarından bazıları şöyle: TBMM 5.2 milyon, Cumhurbaşkanlığı için 6.6 milyar, Hazine ve Maliye Bakanlığı için 2 trilyon, Milli Savunma Bakanlığı için 182.7 milyar, Milli Eğitim Bakanlığı için 435.3 milyar lira.