Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, başşehir Bağdat’ta Suudi Arabistan ile İran ortasında gerçekleştirilen görüşmelerin ileri kademelere ulaştığını duyurdu.
Kazımi, Hükümet Sarayı’nda düzenlediği basın toplantısında, Irak’ın bugün birçok ülke için bir buluşma noktası haline geldiğini ve Bağdat’ta ülkeler ortasındaki farklılıkları çözmek için beş teşebbüs gerçekleştirildiğini söyledi.
Irak Başbakanı, “İleri basamaklara ulaşan İran-Suudi Arabistan diyaloğunu duymuşsunuzdur. Öteki diyaloglar da var. Hepsi başarılı olmuştur ve Irak’ın oynadığı bâtın rolün tabiatına saygımızdan ötürü o vakit açıklamamıştık.” sözlerini kullandı.
Ülkesinin bölgedeki tansiyonu azaltma ve buluşma noktası haline geldiğini kaydeden Kazımi, bunun Irak’ın ekonomik ve güvenlik noktasındaki istikrarına da yansımaları olduğunu lisana getirdi.
İRAN-SUUDİ ARABİSTAN İLİŞKİLERİ
Suudi Arabistan’da 2 Ocak 2016’da ortalarında Şii din adamı Nimr en-Nimr’in de bulunduğu 47 kişi “terör” suçlamasıyla idam edilmişti.
İdamlara reaksiyon gösteren İranlı yetkililerin peş peşe yaptığı açıklamaların akabinde Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binaları İran’daki göstericiler tarafından ateşe verilmişti.
Mart 2015’te başlayan Yemen’deki kriz nedeniyle iki ülke ortasındaki gergin diplomatik bağlar büsbütün kesilmişti.
IRAK’IN ORTA BULUCULUĞUNDAKİ GÖRÜŞMELER
İran ile Suudi Arabistanlı yetkililer, Nisan 2021’de Bağdat’ta direkt görüşmeler yapmak üzere bir ortaya gelmiş ve Irak’ın orta buluculuğundaki görüşmeler daha sonra da devam etmişti.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan, 23 Aralık 2021’de yaptığı açıklamada, Riyad’la müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini belirtmiş ve bunun bir göstergesi olarak Suudi Arabistan’ın Cidde’deki İslam İşbirliği Teşkilatında misyonlu üç İranlı diplomata vize verdiği bilgisini aktarmıştı.
Amerikan “The Atlantic” mecmuasına 3 Mart’ta röportaj veren Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, İran’la ilgili olarak, “Onlar bizim komşumuz. Ebediyen de komşumuz olacaklar. Ne biz onlardan kurtulacağız ne onlar bizden kurtulacak. Bu yüzden sorunu çözmeli ve bir ortada yaşamanın yollarını aramalıyız.” sözlerini kullanmıştı.
İki ülke ortasında 16 Mart’ta yapılması planlanan görüşmeler ise Suudi Arabistan’da birçoğu Şii olmak üzere 81 kişinin bir günde idam edilmesinin akabinde Tahran tarafından süreksiz olarak ertelenmişti. İran Ulusal Güvenlik Yüksek Kuruluna bağlı “Nournews” tarafından 23 Nisan’da yapılan açıklamada, iki ülke yetkililerinin Bağdat’ta görüştüğü bildirilmişti.
Açıklamada, iki ülke ortasında bir sonraki görüşmelerin Dışişleri Bakanlarının iştirakiyle gerçekleştirilmesinin öngörüldüğü aktarılmıştı. Birtakım kaynaklar görüşmelerde Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin de hazır bulunduğunu bildirmişti.
TARAFLAR 10 UNSURLUK MUTABAKAT ZAPTI ÜZERİNDE ANLAŞTI
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, 25 Nisan’da Al Jazeera televizyonuna verdiği röportajda, 5. çeşitte tarafların ikili alakalar, diplomasi ve güvenlik hususlarında 10 unsurluk bir mutabakat zaptı üzerinde mutabakata vardığını söylemişti.
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Kuruluna bağlı “Nournews”in toplumsal medya hesabında yer alan haberde de Tahran ile Riyad ortasında Bağdat’ta gerçekleştirilen 5. çeşit görüşmelerin olumlu atmosferde geçtiği, bir sonraki görüşmenin Dışişleri Bakanlarının iştirakiyle yapılmasının öngörüldüğü aktarılmıştı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, 24 Mayıs’ta Dünya Ekonomik Forumu Davos Tepesi’nde yaptığı açıklamada, ülkesinin Tahran’la ikili bağlantıların düzeltilmesi için gerçekleştirdiği görüşmelerde birtakım ilerlemelerin kaydedildiğini lakin bunların kâfi olmadığını tabir etmişti.